Για μια πολιτική μεσότητας και μέτρου

Η σύγχρονη ηγεσία του τόπου, όπως και όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, έχουν αποποιηθεί μέσω των πράξεων τους το αίσθημα του καθήκοντος. Οι πρωθυπουργοί ξεχνάν συχνά τι ορκίζονται είτε με πολιτικό όρκο είτε ενώπιον της Αγίας Γραφής. Υπόσχονται ότι θα δρουν για συμφέρον του λαού και την ίδια στιγμή δεν έχουν το θάρρος να πουν την αλήθεια. Και ο κύριος λόγος που δεν τολμούν να που κάτι αληθές είναι το ότι αυτή τους η πράξη είναι αντίθετη με ότι έχουν υποσχεθεί σε τρίτους. Θεαθήναι και όχι πράττεσθαι. Λόγια και όχι έργα. Αυτή θα μπορούσε να είναι η φράση-φαύλος κύκλος που δεν σταματά να τους χαρακτηρίζει. Και μιλάω φυσικά για την πολιτική και κοινωνική ηγεσία- όχι ότι δεν παρατηρείται και σε άλλες όπως η εκκλησιαστική, ξεκάθαρα διακρίνονται «φωτεινά» παραδείγματα μητροπολιτών ή κληρικών που κολακεύουν και καλοπιάνουν τον λαό. Αλλά και ο ίδιος ο λαός αρέσκεται να του χαϊδεύουν τα αυτιά, του αρέσει να του λένε μεγάλα λόγια, να του υπόσχονται πολλά και όταν τελικά επέρχεται η καταστροφή, να ρίχνει την ευθύνη στους άλλους.

Αυτή δεν είναι δυνατόν να αποτελεί μια υγιή πολιτική ηγεσία. Αυτή η πολιτική ηγεσία έχει χάσει την μακροπρόθεσμη προοπτική της, ώστε να έχει καταστεί μέσω των πράξεων της επικίνδυνη για το μέλλον της χώρας.

Ούτε η Δεξιά ούτε η Αριστερά δύνανται να δώσουν λύση στο πρόβλημα της πολιτικής ρευστότητας της χώρας. Παρότι τα περισσότερα κόμματα έχουν μετατραπεί σε προοδευτικά πολιτικά σχήματα δεν έχουν ακόμα αποκτήσει το συναίσθημα της αποστολής, του καθήκοντος. Η αδυναμία του πολιτικού συστήματος δεν έχει κοινωνικά ή οικονομικά αίτια, έχει αίτια νοοτροπίας και ψυχισμού. Τα κόμματα έχουν απομακρυνθεί από την λαϊκή βάση τους και κλείνονται στον εαυτό τους αντί να δυναμώνουν από την πίστη του λαού λες και είναι ποιητές. Έχουν την τάση να εγκωμιάζουν με μεγάλες και ηχηρές κουβέντες πολύ μικρά νοήματα και έννοιες. Έχουν ταυτόχρονα επιδοθεί σε μια ρητορική δημαγωγίας με ανώτερο στόχο υποτίθεται να εκφράσουν τον λαό εξαπατώντας τον. Αυτή η κατηγορία πολιτικών είναι δυστυχώς μια ομάδα δημόσιων προσώπων που ποτέ δεν σταματά να υπάρχει αλλά συνεχώς τους παλιούς διαδέχονται καινούργιοι.

Η λύση του πολιτικού αδιεξόδου της χώρας μπορεί να έρθει μόνο με έναν τρόπο. Την μεσότητα και το μέτρο. Αυτές οι δύο έννοιες αποτελούν κεντρικό θέμα της διδασκαλίας του Αριστοτέλη και αν εμφυτευθούν στην πολιτική πρακτική πιστεύω θα αλλάξουν ολοκληρωτικά την άποψη που έχει η κοινή γνώμη για αυτήν. Μια τέτοια λύση, φυσικά στο πλαίσιο της κατάπτωσης των κλασσικών πολιτικών ιδεών που πρεσβεύουν ο δεξιός, ο κεντρώος και ο αριστερός χώρος του συνταγματικού τόξου, είναι η δημιουργία μιας νέας ιδεολογίας μεσότητας και μέτρου: Ριζοσπαστικός Κοινωνικός Φιλελευθερισμός.

Το πολιτικό σύστημα οφείλει αρχικά να είναι ριζοσπαστικό. Ο εκσυγχρονισμός της χώρας και η ανάδειξη της σε σύγχρονο βαλκανικό και ευρωπαϊκό κράτος είναι μονόδρομος κυρίως μέσω της ταχύτητας των αποφάσεων. Συζητάμε πολύ και πράττουμε λίγο. Κολλάμε στις λέξεις και όχι στην ουσία. Αν οι αποφάσεις δεν παίρνονται γρήγορα και άμεσα η λύση κείται μακράν.  

Το αναπτυξιακό έλλειμμα οφείλετε στην ανεπάρκεια των φυσικών πόρων αλλά κυρίως στην πολιτική αστάθεια.

Όπου η πολιτική αστάθεια έχει κυρίως τις βάσεις στην πολιτική της διάσπασης. Υπάρχει η άποψη ότι για να λυθεί ένα πρόβλημα είναι απαραίτητο να ασχοληθούν με αυτό πολλοί φορείς. Κατά την γνώμη μου κάτι τέτοιο δεν μπορεί να ισχύει κυρίως λόγω της διάστασης και της ποσότητας διαφορετικών απόψεων που ενδέχεται να υπάρχουν ανάμεσα στους φορείς λύσης του προβλήματος. Επειδή λοιπόν ο χρόνος παίζει καθοριστικό ρόλο στην πολιτική, είναι σαν αυτό που λέμε το timing, μια τέτοια τακτική έχει ως επίπτωση την χρονοτριβή. Την χρονοτριβή λοιπόν διαδέχεται με την σειρά της η διόγκωση του προβλήματος. Από αυτό προκύπτει η ανάγκη ισχυρής εκτελεστικής εξουσίας με τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και τον εξορθολογισμό του κοινοβουλίου. Το τελευταίο μάλιστα οφείλει να μην παρεμποδίζει την κυβερνητική πολιτική και την εφαρμογή του κυβερνητικού προγράμματος γιατί κάτι τέτοιο προσβάλλει εμμέσως την πολιτική αυτάρκεια της χώρας.

Επομένως η μεσότητα και το μέτρο αποτελούν το μοναδικό μέσο που εγγυάται την πολιτική σταθερότητα για την εκπλήρωση της αποστολής του κράτους, την ευδαιμονία και την ευημερία όλων των πολιτών του.

Εδώ έρχεται ο κοινωνικός φιλελευθερισμός. Ένα σύγχρονο κράτος δεν είναι δυνατόν να προσκολλά στο παρελθόν. Πάντα με σεβασμό στην παράδοση και στις βαθιά στερεωμένες αξίες που συναπαρτίζουν το ελληνικό έθνος, η ελληνική κοινωνία και η ελληνική κοινωνική σκέψη είναι απαραίτητο να εκσυγχρονιστεί με την μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα και να διευρυνθεί ξεπερνώντας οποιοδήποτε στίγμα κοινωνικού συντηρητισμού. Μια τέτοια άποψη δεν προσβάλλει το έθνος καθώς αυτό αποτελεί σημείο πολιτιστικής αναφοράς και ταυτότητας αλλά αντίθετα με την εγγύηση της κοινωνικής και πολιτικής γαλήνης και με τον σεβασμό στην διαφορετικότητα (όχι όμως στην προσβλητικότητα) το κράτος και το έθνος θα ισχυροποιηθούν και ταυτόχρονα θα αναπτυχθεί και η ίδια η αυτάρκεια τους απέναντι στους πολίτες. Θα περιοριστούν οι διακρίσεις και οι κοινωνικές εντάσεις, όλοι θα είναι ίσοι απέναντι σε ίσους, πράγμα που θα έχει και θετικό αντίκτυπο στην αντίληψη των πολιτών για τον νόμο.

Συνεπώς, μέσα σε ένα ευρύτατο πλαίσιο κρατικού παρεμβατισμού οικονομικής πολιτικής, όπου ο κρατικός τομέας της οικονομίας συνυπάρχει με τον ιδιωτικό και οι εισοδηματικές πολιτικές και το κράτος πρόνοιας ομαλοποιούν τις κοινωνικές αντιθέσεις μεταξύ οικονομικού και ανθρώπινου κεφαλαίου, η ανάπτυξη οφείλει να στηρίζεται στην μεσαία και μικροαστική τάξη. Από τον συνδυασμό της οικονομίας της αγοράς με το σοσιαλιστικό οικονομικό σύστημα ανάπτυξης προκύπτει μια διαφορετική προοδευτική πολιτική πρόταση μακριά από την Αριστερά, το Κέντρο ή την Δεξιά.

Μετά από μια πολύ μικρή εμπειρία από αυτούς τους χώρους ο καθένας πια οδηγείτε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι δυνατόν να ψάχνουμε λύση χρησιμοποιώντας τέτοιους όρους. Αντιθέτως μια πολιτική μεσότητας και μέτρου, στηριγμένη και στην αθροιστική θεωρία του Αριστοτέλη, είναι σε θέση να προσφέρει τα θετικά στοιχεία όλων των πολιτικών κατευθύνσεων σε μια κεντρική πολιτική και συνεκτική ιδεολογία.

Φώτης Κυζάκης